طرح از: نعیم تدین

دیزی!

ز ضعف تن شده آنقدر ناتوان دیزی
که داده تکیه به دوش کماجدان دیزی
نه قلقلی، نه بخاری، نه جوششی، نه کفی
خموش و سرد نشسته به یک مکان دیزی
گرش نه بهره‌ای از روغن نباتی هست
چرا نمی‌خورد از جای خود تکان دیزی؟
ز نرخ گوشت که در حکم کیمیا باشد
شده‌ست واقعاً این روزها گران دیزی
خوش آن زمان که نهادی به سفره اخلاص
هرآنچه داشت درون شکم نهان دیزی
ز ران و سینه حکایت مکن که از حسرت
روان به سینه شود آبش از دهان دیزی
بگو به گربه که دیگر منه به مطبخ پای
که می‌شود خجل از روی میهمان دیزی
اگر چه غرق در آب است، لیک اینش بس
که احتیاج ندارد به بادبان دیزی!

***
بازنشست!

برکوچه «دخل» من نوشته: بن‌بست
در کوچه «خرج»، پای مخلص بشکست
امروز که شاغلم، چه وضعی دارم؟
ای وای ز روزی که شوم بازنشست!
***
دوش دیدم که خلایق سر خود شانه زدند
سوی صف، باز برون از در هر خانه زدند
گفته بودند مقامات: تورم کم شد
«چون ندیدند حقیقت، ره افسانه زدند!»

گل آقا. شماره 156 . زمستان 1372

وکیل سعید مرتضوی گفت:‌ دادگاه پرونده قضات کهریزک طبق اعلام پیشین به صورت علنی برگزار می‌شود، مگر اینکه تصمیم به غیر علنی بودن دادگاه گرفته شود.

محمد اصلانی در خصوص علنی یا غیرعلنی بودن دادگاه متهمان بازداشتگاه کهریزک در هشتم اسفند 91 ادامه داد: تاکنون به ما اعلام شده است که این دادگاه به صورت علنی برگزار می‌شود، مگر اینکه در این روزهای باقی‌مانده تا برگزاری دادگاه، تصمیم دیگری گرفته شود. دادگاه مذکور به ریاست قاضی مدیرخراسانی و در شعبه 76 دادگاه کیفری استان تهران تشکیل خواهد شد.

وکیل سعید مرتضوی درباره اینکه گفته شده، آقای مرتضوی اعلام کرده است در دادگاه نیازی به وکیل ندارد گفت: بله، آقای مرتضوی با توجه به پیشینه‌ فعالیت‌های قضایی‌شان نیازی به وکیل در این پرونده ندارد. من نیز در این دادگاه وکیل یکی دیگر از قضات تعلیقی این پرونده هستم.

«سعید مرتضوی» دادستان پیشین تهران بامداد سه‌شنبه 17 بهمن 91 و در پی جلسه جنجالی استیضاح وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی بازداشت و به اوین منتقل شد اما بعد از گذشت 24 ساعت آزاد شد.

زهرا تالانی:به نظر می رسد که حذف کالاها بستگی به میزان درآمد افراد داشته باشد،اما نظر سنجی خبرآنلاین نشان می دهد که مردم ترجیج می دهند تفریح و مسافرت نروند اما خرید کالا و لباس خود را داشته باشند. در همین زمینه با اصغر مهاجری جامعه شناس گفت وگویی را انجام داده ایم.وی می گوید بخش عمده این موضوع به افزایش مصرف گرایی در جامعه باز می گردد.

ما به تازگی در یک نظر سنجی در سایت خبر آنلاین پرسیدیم که با توجه به افزایش هزینه های زندگی حاضرید هزینه کدام یک از موارد آجیل،کفش و لباس،نوسازی لوازم منزل و تفریحات را از زندگی خود کم کنید.اغلب شرکت کنندگان حاضرند تفریح و مسافرت را از هزینه های خود حذف کنند اما کفش و لباس بخرند.به نظر شما چرا چنین است؟
کالا دو کارکرد دارد،یکی آشکار و یکی پنهان.کارکرد آشکار و خواسته آن برای پاسخ به نیازهاست.ما غذا می خریم چون گرسنه هستیم اما کار کرد پنهان آن برای چشم و هم چشمی و حفظ وجاهت اجتماعی است.یعنی ما ماشین می خریم تا پز بدهیم.البته باید به این موضوع هم اشاره کنم که برخی افراد و خانواده ها خرید لباس و پوشاکشان را به شب عید و پایان سال موکول می کنند چون می توانند از حراجیها خرید کنند.

این موضوع به افزایش مصرف گرایی هم باز می گردد.اینکه جامعه ما به شدت مصرف گرا شده و مردم ترجیح می دهند لباس نو بپوشند اما از پولشان برای سفر و تفریح استفاده نکنند؟
در حال حاضر مصرف گرایی در خانواده ها رواج یافته است و هر قدر هزینه های زندگی بالاتر می رود و شیوه های زندگی مدرن تر می شود، مصرف گرایی هم بیشتر می شود. نبود احساس امنیت اقتصادی در جامعه نیز به مصرف گرایی مردم دامن می زند به طوری که با گران تر شدن اجناس، مردم به سمت خرید بیشتر روی می آورند که ناشی از ترس از افزایش قیمت کنونی آن است، در حالی که در کشورهای دیگر در چنین مواقعی مردم کمتر خرید می کنند تا بازار به آرامش برسد. همچنین خرید کردن به شکل افراطی در بین بسیاری از جوانان دیده می شود که ناشی از ارائه نشدن الگوی مناسب مصرف در خانواده و جامعه است.از طرف دیگر وقتی کمبود و عقده در افراد وجود داشته باشد برای پر کردن این خلاها به خریدهای بی رویه روی می آورند.اجناس و کالاهای می خرند که بعدا متوجه می شوند اصلا به آنها نیازی ندارند و یا اینکه بدون آنکه از آن استفاده کنند به دیگران می بخشند.برای همین این افراد افسرده باید درمان شوند.

اتفاقا مصرف گرایی موضوعی بود که مقام معظم رهبری هم در سفرشان به خراسان شمالی درباره «سبک زندگی» متذکر شدند.
به نظر من ارائه نشدن الگوهای مناسب در جامعه و فرهنگ سازی نشدن در این زمینه باعث تجمل گرایی و مصرف گرایی مردم شده است، به طوری که بسیاری از افراد دیگر تمایلی به سرمایه گذاری و پس انداز ندارند و برای ارضای نیازهای کاذب خود به مصرف گرایی روی می آورند.

اما موضوع دیگر حذف مسافرت و تفریح از هزینه های شب عید است.شاید دلیل آن نبود شادی در جامعه باشد و اینکه مردم بلد نیستند شادی کنند؟
وقتی شادی در جامعه بازتولید نشود موجب می‌شود تا مردم تفریحات پایداری نداشته باشند و این ناپایداری باعث می‌شود تا الگوی تفریحی جامعه به‌ویژه جوانان منحرف شود. در کشور بنا به قشرهای مختلف و فرهنگ‌های متفاوت، الگوهای متفاوتی وجود دارد اما در زمان طراحی الگوی شادی و فرهنگ‌سازی، یک طرح و الگو را برای تمام قشر‌ها و فرهنگ‌ها در نظر می‌گیریم، به همین دلیل الگوهای پیش‌بینی شده مورد قبول قالب جامعه قرار نمی‌گیرد. وقتی یک الگو، غیر‌واقعی باشد موجب می‌شود تا مردم از آن الگو پیروی نکنند و علاوه بر اتلاف هزینه‌ها و برنامه‌ریزی‌ها، نگاه مردم که مخاطبان اصلی هستند به سمت فیلم‌ها و برنامه‌های خارج از عرف جامعه می‌رود و از الگوهای نامناسب با جامعه پیروی می‌کنند. وقتی در این زمینه الگوی مناسب نداشته باشیم از جریان اصلی منحرف می‌شویم و این در حالی است که فرهنگ بسیار کند و گسترده حرکت می‌کند و لذا انحراف در این زمینه خسارت‌های جبران‌نشدنی را بر جای می‌گذارد.
به نظر من باید شناخت کافی در زمینه شادی و تفریح جامعه داشته باشیم و همچنین در این زمینه به روز عمل کنیم و به صورت مستمر پژوهش کنیم و از کار‌شناسان و اهل نظر در این عرصه استفاده شود. ما در ساخت‌و‌ساز یک بنای عمرانی بسیار دقیق و با حوصله عمل می‌کنیم اما به سازه فرهنگی جامعه توجهی نداریم، باید موانع اشتباه ساختاری کنار گذاشته شود و با ایجاد توازن در ورودی و خروجی شادی و غم در جامعه بتوانیم نشاط را در جامعه حفظ کنیم.

می توان شادی و تفریح را به امید به زندگی ربط داد؟
برای کاهش افسردگی جامعه باید بسترشادی‌های مناسب و صحیح در جامعه فراهم شود که جهت تحقق این امر باید ورودی و خروجی شادی در جامعه حاکم باشد و در این زمینه دولت و حکومت نقش مهمی را بر عهده دارند. باید میزان نگرانی‌ها نیز علاوه بر انطباق خروجی و ورودی شادی در نظر گرفته شود و مردم نباید نسبت به آینده خودشان دچار نگرانی‌های شدید، استرس‌ها و تنش‌های مخرب شوند.همچنین باید سیاست‌های مناسب و بلندمدتی در زمینه کاهش نابرابری‌های اجتماعی در نظر گرفته شود که شفاف‌سازی و تقویت سرمایه اجتماعی از مهم‌ترین راهکار‌ها در این زمینه محسوب می‌شود. افزایش آسیب‌های اجتماعی، جامعه را دچار تنش‌های مخرب و شدید می‌کند برای همین گسترش عدالت اجتماعی می‌تواند در رفع مشکلات اجتماعی و کاهش آسیب‌های اجتماعی گام‌های مهمی را بردارد.
45232

امید کریمی: یک سالی هست که رویکردها نسبت به جمعیت، تغییر کرده است؛ اگر تا دو دهه پیش هر خانواده ایرانی تا سه فرزند و حتی بیشتر هم داشت، اکنون آمار می گوید کمتر از دو فرزند در هر خانواده وجود دارد. به عبارت بهتر، هر زن ایرانی کمتر از دوبار مادر می شود؛ 1.6 فرزند برای هر خانواده.

البته روایت دیگری هم می گوید 1.8 فرزند برای هر مادر و خانواده. هرچند همین دو دهم فرزند جای مناقشه دارد، هرچند که 2.1 فرزند برای هر خانواده، مطلوب است و عدد جایگزینی است، اما گفته می شود تا 1.7 فرزند برای هر خانواده چندان آسیبی به ترکیب جمعیتی نمی زند، با این حال وقتی همین اعداد نشان دهنده سیر نزولی رشد جمعیت باشد، نگران کننده می شود.

اکنون رشد جمعیت ایران 1.3 و در بهترین حالت 1.4 است و این روند نزولی دارد.

همین نگرانی که منجر شده برنامه های تنظیم خانواده و کنترل جمعیتی وزارت بهداشت لغو شود و به جای آن برنامه های تشویقی جمعیتی جایگزین شد. برنامه هایی که نخستین مورد آن هفته گذشته در مجلس مصوب شد و به موجب آن مرخصی زایمان مادران به 9 ماه افزایش یافت دو هفته مرخصی تشویقی هم برای پدران پیش بینی شد. البته برنامه های گسترده تری در راه است.

همچنین محمود احمدی نژاد، رییس جمهور در آخرین گفتگوی تلویزیونی اش از اختصاص 1500 میلیارد تومان به برنامه های جمعیتی خبر داد که با توجه به آمار مرکز آمار شاید لزومی به اختصاصش وجود نداشته باشد.

اما نگاهی به اعداد و ارقام جمعیتی ایران که از سوی دو مرکز ارائه می شود، حکایت از تناقضی دارد که صحت یکی می تواند تمام برنامه های جمعیتی را ملغی کند؛ آمار لحظه ای مرکز آمار و آمار ثبتی ثبت احوال.

مرکز آمار چه می گوید؟

آخرین سرشماری نفوس و مسکن نشان می دهد جمعیت ایران 75 میلیون و 149 هزار و 669 نفر است. این عدد جمعیت تا پایان آبان سال 1390 است که مرکز آمار ایران اعلام کرده. نمودار زیر تحلیل کلی مرکز آمار از جمعیت ایران تا پایان آبان سال 90 است؛

بخشی از جزییات جمعیت ایران تا پایان آبان 90 هم در گزارش مرکز آمار مطابق تصویر زیر است؛

اما در پایگاه اطلاع رسانی مرکز آمار ایران (اینجا) شمارنده ای وجود دارد که نشان می دهد جمعیت ایران بیش از دو میلیون نفر از آبان سال گذشته تاکنون زیاد شده است. یعنی رشدی معادل 2.9 درصد در سال. همین تمام برنامه های جمعیتی را ملغی می کند.

این شمارنده و عدد آن در ساعت 17:47 یکشنبه 6 اسفند 91 را در تصویر زیر می بینید؛

ثبت احوال چه می گوید؟

اما روایت ثبت احوال چیز دیگری است؛ علی اکبر محزون، مدیرکل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی سازمان ثبت احوال دراین باره می گوید: با احتساب ثبت موالید و فوت و بروزرسانی آمار جمعیت سازمان ثبت احول در پایگاه اطلاعات جمعیت کشور، جمعیت ایران تا پایان بهمن‌ سال جاری به 76 میلیون و 188 هزار و 985 نفر رسیده است.

این یعنی اختلاف حدودا یک میلیون نفری با عدد جمعیت ایران به نقل از مرکز آمار و شمارنده لحظه ای آن.

به گفته محزون تا پایان بهمن 91، یک میلیون و 310 هزار و 163 ولادت در ایران به ثبت رسیده است. این درحالی است که 334 هزار و 667 مورد فوت در ایران ثبت شده. یعنی حدود یک میلیون نفر به جمعیت ایران افزوده شده است.

البته محزون گفته که آمار تولد نسبت به سال گذشته رشد 2.9 درصدی داشته است.

با این حال، آنچه که در این اختلاف بیشتر حق را به ثبت احوال می دهد، نوع آمارگیری در ثبت احوال است. چه اینکه براساس وقایع حیاتی اتفاق می افتد؛ یعنی از شناسنامه های صادر و باطل شده عددهای جمعیتی بدست می آید.

همچنین به نظر می رسد عدد جمعیتی که مرکز آمار نقل می کند، از فرمولی می آید که نمونه نتایج آن را حتما یک بار دیده اید؛ فرمولی که نشان می دهد در هر لحظه مثلا چند نفر در دنیا متولد می شوند، چند درخت بریده می شود، چند سنگ در دنیا مانده است، چند نفر می میرند و ... به آن هم آمار لحظه ای و به روز جهان می گویند. (اینجا را کلیک کنید)

اما با توجه به آمار ثبت احوال، از آن 1500 میلیارد تومانی که رییس جمهور وعده داد در سال 92 به برنامه های جمعیتی اختصاص پیدا می کند، به هر نوزاد عملا یک میلیون تومان می رسد (حالا به هر عنوان، وسیله و روش). تلویحا بازگشت به طرح آتیه فرزندان و همان پس انداز یک میلیون تومانی.